Rada Miasta Zabrze przyjęła budżet miasta na 2026 rok. Uchwałę poparło 18 radnych, 6 wstrzymało się od głosu, a 1 radny był przeciwny. Podczas sesji budżetowej wprowadzono szereg poprawek – zarówno zaproponowanych przez prezydenta miasta Kamila Żbikowskiego, jak i przez samych radnych. Dokument od początku budził emocje, a w trakcie debaty wielokrotnie podkreślano jego kompromisowy charakter.
Budżet Zabrza 2026 – najważniejsze liczby
Prezydent Kamil Żbikowski, prezentując projekt budżetu wraz z autopoprawkami, przedstawił kluczowe parametry finansowe miasta na 2026 rok. Zgodnie z uchwałą:
- dochody ogółem wyniosą ok. 1,543 mld zł,
- w tym dochody bieżące: 1,370 mld zł,
- dochody majątkowe: 173 mln zł,
- wydatki ogółem zaplanowano na poziomie 1,560 mld zł,
- wydatki bieżące: 1,334 mld zł,
- wydatki majątkowe (inwestycyjne): ok. 226 mln zł,
- deficyt budżetowy ma wynieść ok. 17 mln zł i zostać pokryty emisją obligacji.
Jednocześnie miasto zakłada osiągnięcie nadwyżki operacyjnej w wysokości ok. 36 mln zł, co jest wymagane przepisami dotyczącymi relacji dochodów i wydatków bieżących.
Na co Zabrze wyda najwięcej?
Struktura wydatków bieżących pokazuje wyraźnie, które obszary pochłaniają największą część miejskich finansów. W 2026 roku:
- oświata to ponad 42% wydatków bieżących,
- gospodarka komunalna, transport i usługi – niemal 17%,
- rodzina, pomoc i opieka społeczna – ponad 16%.
Łącznie te trzy dziedziny pochłaniają ponad 75% wszystkich wydatków operacyjnych miasta.
Zadłużenie miasta – zapowiedź pierwszego kroku do zmian
Jednym z kluczowych tematów sesji było zadłużenie Zabrza. Prezydent Żbikowski podkreślał, że budżet na 2026 rok ma być początkiem odwracania niekorzystnego trendu. Według prognoz:
- zadłużenie miasta na koniec 2026 roku ma wynieść ok. 1,034 mld zł,
- wobec ok. 1,043 mld zł planowanych na koniec 2025 roku.
Oznacza to symboliczny, ale istotny – zdaniem władz – spadek zadłużenia o ok. 9 mln zł.
Opinia RIO: pozytywna, ale z poważnymi zastrzeżeniami
Podczas sesji skarbnik miasta Joanna Ilnicka przedstawiła opinię Regionalnej Izby Obrachunkowej w Katowicach. RIO wydała opinię pozytywną z istotnymi zastrzeżeniami, wskazując m.in., że:
- zaplanowane wydatki bieżące mogą nie wystarczyć na realizację wszystkich zadań przez cały rok,
- wątpliwości budzą środki na wynagrodzenia i składki,
- uzasadnienie projektu nie przekonuje, że możliwy jest tak duży spadek wydatków bieżących względem 2025 roku,
- dotychczasowy program postępowania ostrożnościowego uznano za niewystarczający,
- istnieje ryzyko naruszenia ustawy o finansach publicznych poprzez planowanie wydatków jedynie na 9–10 miesięcy,
- plan zaciągnięcia nowego długu w wysokości 50 mln zł nie był wcześniej przewidywany w WPF,
- przypomniano o ograniczeniach wynikających z umowy pożyczki ze Skarbem Państwa z grudnia 2024 roku.
Zmiany po opinii RIO
Prezydent poinformował, że po otrzymaniu opinii RIO miasto wprowadziło korekty do projektu budżetu. W ich ramach:
- zwiększono wydatki bieżące o ponad 31 mln zł,
- zmniejszono wydatki inwestycyjne o 3,5 mln zł,
- zwiększono przychody o 23,3 mln zł, wykorzystując wolne środki z oszczędności z 2025 roku.
Zdaniem prezydenta, po tych zmianach budżet stał się bardziej realistyczny i daje lepsze podstawy do jego wykonania.
Poprawki radnych: mieszkania i kultura
Radny Sebastian Dziębowski zgłaszał propozycje przesunięć środków z promocji miasta na remonty mieszkań komunalnych. Wariant opiewający na 500 tys. zł nie uzyskał poparcia, jednak ostatecznie rada zaakceptowała mniejszą korektę – 50 tys. zł przesunięte na gospodarkę mieszkaniową.
Z kolei poprawka dotycząca przesunięcia 50 tys. zł z filharmonii na domy kultury została odrzucona.
Przyjęto natomiast poprawkę zgłoszoną przez radną Urszulę Potykę w imieniu radnych, przewidującą 400 tys. zł dodatkowej dotacji podmiotowej dla Teatru Nowego, kosztem Centrum Usług Wspólnych. Zmianę poparł również prezydent miasta.
„Kto odpowiada za zadłużenie Zabrza?”
W trakcie debaty radna Urszula Potyka domagała się jednoznacznego wskazania odpowiedzialności za wieloletni wzrost zadłużenia miasta. Prezydent odpowiadał, że odpowiedzialność spoczywa na władzach i radach kilku kadencji, jednak – jak zaznaczył – największy przyrost długu miał miejsce w okresie rządów prezydent Małgorzaty Mańki-Szulik.
Według przedstawionych danych zadłużenie miasta wzrosło w tym czasie z ok. 60 mln zł do ok. 860 mln zł. Prezydent wskazywał m.in. na koszty budowy stadionu miejskiego oraz restrukturyzację finansową Górnika Zabrze, podkreślając, że decyzje te były zatwierdzane również przez Radę Miasta.
„Budżet krótkiej kołdry”
Debatę podsumował radny Grzegorz Turek, określając budżet na 2026 rok jako dokument, który „nie zadowala właściwie nikogo” i jest efektem głębokiego kompromisu.
– To budżet krótkiej kołdry. Zawsze komuś będzie zimno, zawsze czyjeś nogi zostaną odkryte – mówił radny.
Budżet Zabrza na 2026 rok został przyjęty, ale – jak pokazuje przebieg sesji – jego realizacja będzie jednym z największych wyzwań dla władz miasta w nadchodzącym roku.
Subskrybuj nasz kanał na Youtube 
Antczak i Pawlenka o… Zabrzu – Odcinek 68 – Sylwester z Antczakiem i Pawlenką – Zabrze24.info
