Do naszej redakcji zgłosili się rodzice, którzy uważają, że w Zabrzu od pewnego czasu jest spory kłopot ze zorganizowaniem wakacyjnej opieki dzieciom przedszkolnym. Rodzice, którzy ze względu na pracę zawodową nie są w stanie zapewnić swoim dzieciom opieki gdy przedszkole ma wakacyjną przerwę, niegdyś mogli korzystać z tzw. dyżurów pełnionych przez inne przedszkola. Od czasu pandemii jednak ta praktyka w naszym mieście zanikła. Rodzice pytają dlaczego, a władze odpowiadają, że każda placówka zgodnie z obowiązującymi przepisami ma prawo do wakacyjnej przerwy, a po drugie – przepisy w żaden sposób nie zobowiązują gmin do organizowania dyżurów. Efekt jest taki, że spora grupa pracujących rodziców została z trudnym do rozwiązania problemem. Petycję online do prezydent Zabrza w tej sprawie podpisało 138 rodziców. Dopiero po naciskach miasto zdecydowało się na… jedną placówkę dyżurującą podczas minionych wakacji w całym Zabrzu! Jak ustaliliśmy, w ościennych miastach nie ma z tym problemu; dyżury – mimo braku takiego obowiązku – są praktykowane, lub też zainteresowany opieką rodzic może napisać podanie do dyrekcji innego przedszkola.
Pod koniec wakacji zgłosili się do nas rodzice, którzy ze względu na pracę zawodową mieli duży problem ze zorganizowaniem opieki wakacyjnej dla swojego dziecka uczęszczającego do Przedszkola nr 1 w Zabrzu. W związku z trzytygodniową przerwą, zaplanowaną w placówce na przełomie lipca i sierpnia, rodzice w Wydziale Oświaty Urzędu Miejskiego w Zabrzu poprosili o wskazanie przedszkoli dyżurujących, w których dziecko miałoby zapewnioną opiekę. W odpowiedzi otrzymali informację, że przerwy wakacyjne przedszkoli z jednej strony są zgodne z przepisami prawa, a z drugiej – przepisy nie przewidują wyznaczania przedszkoli dyżurujących.
Na skargę, gdzie się da
W tym momencie zaczął się ping pong między rodzicami a Urzędem Miejskim w Zabrzu.
– Patrząc chociażby na ościenne miasta i gminy, np. Gliwice, Katowice, Knurów, Ornontowice, Gierałtowice, gdzie problem z dyżurem wakacyjnym nie występuje, jako mieszkańcy Zabrza mamy prawo czuć się dyskryminowani – odpisali z kolei rodzice powołując się na szereg przepisów i interpretacji.
Efektem determinacji rodziców były także interwencje:
- u Wojewody Śląskiego,
- Rzecznika Praw Obywatelskich,
- Rzecznika Praw Dziecka,
- w Ministerstwie Edukacji,
- Kuratorium Oświaty w Katowicach.
Kiedyś były dyżury
Jak przekazała nam Ewa Wolnica, Naczelnik Wydziału Oświaty UM Zabrze, przed pandemią, kierując się informacjami napływającymi z Ministerstwa Edukacji Narodowej, w Zabrzu, podobnie jak w innych miastach, organizowano wakacyjne dyżury dla dzieci w innych przedszkolach:
- w roku szkolnym 2018/2019 – w lipcu dyżurowało 17 przedszkoli, w sierpniu 16 przedszkoli,
- w roku szkolnym 2019/2020 – w lipcu dyżurowało 16 przedszkoli, w sierpniu 18 przedszkoli,
- w roku szkolnym 2020/2021 – wyznaczono na miesiąc lipiec 15 przedszkoli, na sierpień 1, jednak w związku z ogłoszeniem pandemii wprowadzono obostrzenia dotyczące organizacji, w celu zminimalizowania możliwości przenoszenia się wirusa, dzieci nie tylko nie mogły się przemieszczać pomiędzy przedszkolami ale, nawet między grupami. Dla zapewnienia bezpieczeństwa plany dotyczące dyżurów nie zostały zrealizowane.
Ewa Wolnica podkreśla, że „przedszkola dyżurujące” często miały zapisanych maksymalną liczbę dzieci, którą mogły przyjąć. W trakcie prowadzenia dyżuru frekwencja wynosiła często poniżej jednej trzeciej zapisanych, a w związku z tym inni rodzice nie mogli skorzystać z dyżuru, przedszkole nie mogło być przygotowywane do nowego roku, a kadra nie korzystała z urlopów wypoczynkowych.
W roku szkolnym 2021/2022 dla wszystkich zabrzańskich przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych ustalono przerwy w funkcjonowaniu na wspólne wnioski dyrektorów i rad rodzicielskich. Podobnie było w minionym roku szkolnym.
Nie było zatem dyżurów wzorem lat poprzednich.
„W roku szkolnym 2022/2023, w okresie wiosennym, kiedy już wszystkie przedszkola otrzymały pisemną zgodę na przerwy w funkcjonowaniu (ustalonych na wnioski Dyrektorów i Rad Rodziców) uaktywniła się grupa rodziców, którzy uznali, że mimo, iż procedury dotyczące przerw w funkcjonowaniu przedszkoli zostały już zakończone, to oni jednak nie zgadzają się z ustalonymi przerwami i żądają organizacji dyżurów w przedszkolach dla dzieci z innych placówek.
Prezydent mając na uwadze potrzeby tych rodziców i deklarację o całkowitym braku możliwości zapewnienia przez nich opieki swoim dzieciom w czasie przerwy w funkcjonowaniu przedszkoli, do których zostały zrekrutowane, zobligowała Dyrektorów przedszkoli prowadzonych przez miasto Zabrze do przeprowadzenia ponownego rozeznania wśród rodziców w przedmiotowej sprawie. Następnie uwzględniając deklaracje rodziców, którzy zgłosili potrzebę zorganizowania opieki nad dziećmi w czasie przerwy w funkcjonowaniu przedszkoli przez Ognisko Pracy Pozaszkolnej zorganizowało dodatkowe zajęcia na potrzebę środowiska (tutaj przepisy prawa nie przewidują ani ferii, ani przerw w funkcjonowaniu) dedykowane ww. dzieciom – organizowanych jako wypoczynek w mieście.
Zajęcia prowadzone były w Zespole Szkolno-Przedszkolnym Nr 16 w Zabrzu. Obiekt wybrano ze względu na lokalizacje w centrum miasta. Z zajęć skorzystało 89 dzieci” – napisała Ewa Wolnica.
Rodzice, którzy się z nami skontaktowali, nie byli odosobnionym przypadkiem. W sieci, zanim podjęto decyzję o zorganizowaniu dodatkowych zajęć w Zespole Szkolno-Przedszkolnym Nr 16, pojawiła się petycja do prezydent Zabrza, by przywrócić w Zabrzu dyżury przedszkoli. Podpisało ją 138 osób. Również zabrzańscy radni interweniowali w tej sprawie.
A jak sytuacja wyglądała w sąsiednich miastach?
Chorzów i Bytom ustaliły wakacyjne dyżury
Jak przekazał nam Łukasz Adamczyk, rzecznik prasowy UM Chorzów, przedszkola publiczne funkcjonują przez cały rok kalendarzowy, z (dyżurem) i przerwą wakacyjną w lipcu lub w sierpniu. Dyrektor danego przedszkola w miesiącu wakacyjnym (odpowiednim dyżurze), w którym przedszkole jest czynne, organizuje opiekę dla tych dzieci, którym rodzice nie są w stanie zapewnić opieki lub wakacyjnego wypoczynku. W uzasadnionych przypadkach organizowana jest opieka dla dzieci uczęszczających do innych, pobliskich przedszkoli miejskich, które mają przerwę wakacyjną.
Z listy, którą otrzymaliśmy wynika, że dyżury były pełnione w 24 placówkach.
Także w Bytomiu organizowane są dyżury przedszkoli dla dzieci, których rodzice pracują i nie są w stanie zapewnić im opieki. Harmonogram dyżurów (obowiązują zapisy) podawany jest do publicznej wiadomości do końca stycznia każdego roku.
– Placówki głównie działają w systemie „miesiąc na miesiąc”, tworząc pary bądź grupy. Wyjątkiem są przedszkola integracyjne bądź z oddziałami integracyjnymi, które w ciągu wakacji mają 2-tygodniową przerwę w funkcjonowaniu placówki i nie przyjmują na dyżur wakacyjny dzieci z innych placówek. Z dyżuru zwolnione są przedszkola, w których planowane są m.in. remonty – wyjaśnia Małgorzata Węgiel-Wnuk, rzecznik prasowy UM Bytom.
W Gliwicach i Rudzie Śląskiej rodzice zapisują dzieci do innych przedszkoli
W gliwickich przedszkolach – jak tłumaczy, powołując się na przepisy, Mariola Bucher, Naczelnik Wydziału Edukacji UM Gliwice – odbywają się przerwy wakacyjne ustalone przez miasto na wspólny wniosek dyrektora przedszkola i rady przedszkola.
– W trakcie trwania miesięcznej przerwy w pracy rodzice mogą zapisać swoje dziecko do innego przedszkola na zasadach określonych w Prawie oświatowym tj. art. 130 ust. 2. – odpowiada Mariola Bucher, Naczelnik Wydziału Edukacji UM Gliwice.
Jak dodaje, w przypadku woli zapisania dziecka do innego publicznego przedszkola, rodzic składa podanie o przyjęcie do dyrektora wybranej placówki. Dyrektor rozpatruje podanie w miarę możliwości organizacyjnych – dostępności wolnych miejsc.
Mariola Bucher podkreśla, że przepisy oświatowe nie wskazują na obowiązek ustalania przedszkoli pełniących dyżur.
Podobne rozwiązanie jak w Gliwicach przyjęła Ruda Śląska.
– Jeżeli rodzice nie mają możliwości zapewnić opieki dzieciom w miesiącu ustalonej przerwy, mogą zgłosić potrzebę objęcia dziecka wychowaniem przedszkolnym, w tym miesiącu w innym przedszkolu. Zapisy odbywają się w miesiącu czerwcu – informuje Agnieszka Piekorz-Hałczyńska, rzecznik prasowy UM Ruda Śląska.
Foto: materiały prasowe - archiwum